ارزیابی میزان تحقق پذیری پروژه های طراحی شهری در ایران، نمونه موردی: پروژه های اجراشده در تهران

طراحی شهری به عنوان یک تخصص و یک رشته آکادمیک از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. این امر از یک طرف به دلیل حاد شدن مسائل گوناگون شهرها و تنزل کیفیت آن ها و از طرف دیگر تلاش طراحان شهری برای فعال تر و غنی تر کردن دانش آن به منظور پاسخگویی مؤثرتر به نیازهای روزافزون جوامع کنونی در ارتباط با محیط های انسان ساخت می باشد. در کشور ما علیرغم نیاز شدیدی که در شرایط کنونی به خدمات این حرفه در مقیاس ها، زمینه ها و برای اهداف گوناگون احساس می شود، متأسفانه حرفه طراحی شهری نتوانسته است جایگاه، موقعیت و هویت مناسب خود را بیابد. نتیجه مشخص این امر عدم موفقیت پروژه های مختلفی است که تحت عنوان طراحی شهری طی سالیان گذشته در کشور به اجرا در آمده است. از سوی دیگر ارزیابی چندانی از وضعیت این قبیل پروژه ها انجام نگرفته است. بدین جهت مسأله اصلی این تحقیق، ارزیابی میزان تحقق پذیری پروژه های طراحی شهری، به عنوان یکی از طرح های توسعه شهری در ایران می باشد و اینکه طراحی شهری در عمل تا چه اندازه موفق بوده است. بدین منظور با مروری بر متون نظری و به منظور دستیابی به چارچوب ارزیابی تحقیق، رویکرد، معیارها و شاخص های ارزیابی شناسایی شدند. بدین صورت که معیارها و شاخص های مذکور با استفاده از روش تحلیلی - تطبیقی و مرور مستندات و آراء مشابه سایر اندیشمندان، مشخص شد و سپس به منظور بومی سازی و انطباق با زمینه ایران، معیارها و شاخص ها با روش مصاحبه با صاحب نظران تدقیق و تکمیل شد. در نهایت میزان اهمیت و میزان توجه و کاربست هر یک از معیارها و شاخص ها به وسیله پرسشنامه توسط بازیگران اصلی، در پروژه های طراحی شهری منتخب (اجرا شده در تهران) تعیین و عمل ارزیابی انجام شد. یافته های تحقیق نشان می دهد که پروژه های طراحی شهری در ایران، از نظر میزان تحقق پذیری، در وضعیت نیمه مطلوب تا نامطلوب قرار دارند.